skip to main content

Τι είναι το σιάτσου (shiatsu)

Το σιάτσου είναι μία μέθοδος βαθειάς δουλειάς πάνω στο σώμα, που εξισορροπεί και ενισχύει τις ζωτικές λειτουργίες του και αφυπνίζει την ικανότητά του για αυτοΐαση. Πρωτοεμφανίστηκε στην Ιαπωνία στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ως ένα σύστημα φροντίδας του σώματος που βασίζεται στην Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική.

Βάσει των διατάξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το σιάτσου ανήκει στις συμπληρωματικές αγωγές υγείας και δεν υποκαθιστά την ιατρική βοήθεια.

Αποτελέσματα του σιάτσου

Μερικά από τα πρώτα αποτελέσματα που παρατηρεί ο δέκτης, είναι:

  • ένα αίσθημα σωματικής και ψυχικής ευεξίας
  • βαθμιαία εξάλειψη των συμπτωμάτων κόπωσης και κακοδιαθεσίας
  • αίσθηση ηρεμίας και εσωτερικής ισορροπίας
  • αναζωογόνηση των ζωτικών λειτουργιών του σώματος
  • αποκατάσταση της θεραπευτικής λειτουργίας του ύπνου

Επίσης, χαρακτηριστική είναι η ενεργοποίηση και ενδυνάμωση του αυτοθεραπευτικού δυναμικού ολόκληρου του οργανισμού.

Κατά τη θεωρία του σιάτσου, κάθε ενόχληση, σύμπτωμα ή α-σθένεια υποδηλώνει μία ανισορροπία στη ζωτική ενέργεια τoυ ανθρώπου.

Το σιάτσου είναι ένας βαθύς και αποτελεσματικός τρόπος προσέγγισης της υγείας, που βλέπει τον ανθρώπινο οργανισμό ως ένα άρρηκτα συνδεδεμένο σύνολο πνευματικών, συναισθηματικών και σωματικών δυνατοτήτων.

Υπόβαθρο του σιάτσου

Κατά την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική οι σωματικές εκδηλώσεις (σημάδια και συμπτώματα) μίας παθολογίας σχετίζονται συνήθως με τις αντίστοιχες συναισθηματικές και πνευματικές καταστάσεις.

Για παράδειγμα, η τάση κάποιου ανθρώπου να θυμώνει εύκολα, μπορεί να είναι ένδειξη μιας δυσαρμονίας στο ήπαρ. Αντίστροφα, μια περίοδος παρατεταμένου θυμού –ίσως λόγω συνθηκών– θα οδηγήσει εύκολα σε παθολογία του ήπατος, με συμπτώματα που θα εξαρτηθούν από την κατάσταση και των υπόλοιπων ζωτικών οργάνων και λειτουργιών του οργανισμού. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να είναι κνησμός και ερυθρότητα στα μάτια, πονοκέφαλοι, προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, δυσπεψία, αίσθημα καψίματος και αναγωγή τροφής, κοκ.

Στην αγωγή σιάτσου κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως μοναδική περίπτωση. Αυτό σημαίνει πως το ίδιο σύμπτωμα σε δέκα, ας πούμε, διαφορετικά πρόσωπα θα μπορούσε να οφείλεται σε δέκα διαφορετικές αιτιολογίες.

Μια συχνή περίπτωση, όπως αυτή που χαρακτηρίζεται ως «αυχενικό σύνδρομο», αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο διαφορετικής προέλευσης μπορεί να είναι τα αίτια μιας δυσάρεστης σωματικής κατάστασης. Προκειμένου, λοιπόν, να θεραπευτεί του ένας ταλαιπωρημένος αυχένας, μπορεί να χρειάζεται πρώτα να αποκατασταθεί η κινητικότητα του παχέος εντέρου και η λειτουργικότητα της χοληδόχου κύστης (οι μεσημβρινοί και των δύο περνούν από το λαιμό). Σε άλλη περίπτωση, μόλις ο δεχόμενος την αγωγή σιάτσου τονωθεί ενεργειακά και βρει το κουράγιο να τακτοποιήσει τη θέση του στις στενές προσωπικές του σχέσεις, θα δει και τα συμπτώματα του «αυχενικού συνδρόμου» να υποχωρούν, συχνά οριστικά.

Βέβαια, καθώς το σώμα είναι προικισμένο με ιδιαίτερη ευφυΐα και μνήμη, θυμάται και υπενθυμίζει, ακόμη και μέσω του πόνου, αποτρέποντάς μας από τις ίδιες κακοτοπιές του παρελθόντος. Το σώμα μας είναι, εκτός των άλλων, ένας σοφός σύμβουλός μας. Οι παθήσεις και ασθένειές του αποτελούν, θα λέγαμε, έναν δείκτη του πόσο κατάλληλες για μας είναι οι συνθήκες της ζωής μας και οι συνήθειές μας.

Το σιάτσου αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο σύνδεσής μας με το σώμα μας. Και είναι συχνή η περίπτωση ανθρώπων που περιγράφουν την αίσθηση του σώματός τους μετά από μια ή δύο συνεδρίες ως εξής: «νιώθω επιτέλους το σώμα μου», «νιώθω ολόκληρος», «αισθάνομαι πως έχω έρθει στο κέντρο μου».

Συνεδρίες σιάτσου

Η συνεδρία σιάτσου είναι πάντοτε ατομική και γίνεται κατόπιν ραντεβού. Διαρκεί 50–60 λεπτά και γίνεται με τον δέκτη ντυμένο με άνετα ρούχα και ξαπλωμένο σε βαμβακερό στρώμα (φουτόν) στο πάτωμα.

Μετά τη λήψη του ιστορικού και αφού λάβει υπόψη τις πληροφορίες από την εξέταση της γλώσσας, της όψης και λοιπών στοιχείων αξιολόγησης, ο ασκών ψηλαφεί την κοιλιά (hara) προκειμένου να επιλέξει τους μεσημβρινούς και τον τρόπο δουλειάς με αυτούς.

Κατά τη συνεδρία ο ασκών επενεργεί στα ειδικά σημεία (tsubos) κατά μήκος των μεσημβρινών, των καναλιών δηλαδή πρόσβασης στη ζωτική ενέργεια (Qi), χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές. Με αυτόν τον τρόπο, το σιάτσου βοηθάει στην αποκατάσταση της ομαλής ροής της ενέργειας και την ανακούφιση των ενοχλήσεων, προάγοντας το αίσθημα σωματικής και ψυχικής ευεξίας που συνδέεται με την υγεία.

Ιστορικά περιπτώσεων

Νικόλας, 7 ετών

Τα τελευταία 3 χρόνια έχει σχεδόν κάθε βράδυ νυχτερινή ενούρηση στον ύπνο του. Eίναι ζωηρό και παιχνιδιάρικο παιδί, με έκδηλο συναισθηματισμό. Κατά τη λήψη του ιστορικού παρουσία της μητέρας του, ο Νικόλας εκφράζει διστακτικά αλλά με εμφανή συγκίνηση, τη δυσφορία του για την πολύωρη απουσία, λόγω εργασίας, της μητέρας του από το σπίτι. Άλλωστε, η συγκεκριμένη διαταραχή πρωτοεμφανίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την έναρξη της εργασίας της μητέρας του. Σε ερώτηση για το πώς νιώθει για τη μητέρα του, ο Νικόλας πολύ αυθόρμητα και εκφραστικά δηλώνει: «μου λείπει πάρα, μα πάρα, μα πάρα πολύ!».

Ο Νικόλας βλέπει συχνά τα βράδια εφιάλτες με κοινό θέμα την τρικυμιώδη θάλασσα, νύχτα, πειρατές και μεγάλη Πανσέληνο. Από την εξέταση της γλώσσας και την ψηλάφηση της κοιλιάς, γίνεται εμφανής, σύμφωνα με τη θεωρία των 5 στοιχείων, κάποια ανισορροπία στο στοιχείο του Νερού (Νεφρά, Ουροδόχος Κύστη) και στο στοιχείο της Φωτιάς (Καρδιά). Η πρώτη συνεδρία, λοιπόν, είναι εστιασμένη στους μεσημβρινούς που σχετίζονται με τα παραπάνω.

Στη δεύτερη συνεδρία του μετά από μία εβδομάδα, ο Νικόλας είναι πλέον πιο εξοικειωμένος και η συνεδρία συχνά «διακόπτεται» από τα γέλια του και τη διάθεσή του για παιχνίδι. Ήδη από τη νύχτα της πρώτης συνεδρίας, ο μικρός Νικόλας δεν έβρεξε ξανά το κρεβάτι του και οι τρεις υπόλοιπες συνεδρίες σταθεροποίησαν την καλή του κατάσταση.

Δήμητρα, 44 ετών

Η Δήμητρα είναι υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης πολυεθνικής, είναι μία γυναίκα με έντονο το στοιχείο της υπευθυνότητας στο χαρακτήρα της. Υποφέρει από έντονο στρες και ανησυχία για τις επαγγελματικές και οικογενειακές της υποχρεώσεις: το «πρέπει» είναι η λέξη-κλειδί για τον τρόπο που αντιμετωπίζει τα θέματα της ζωής της.

Ο ύπνος της είναι διαταραγμένος και το πρωί ξυπνάει πάντα με αγχώδη και δυσάρεστη διάθεση. Πριν δύο χρόνια υπέστη χειρουργική αφαίρεση όγκου του δεξιού μαστού και στη συνέχεια χημειοθεραπείες και ορμονική αγωγή για παύση της περιόδου. Επίσης, πάσχει από ψωρίαση εκτεταμένη σε όλα τα άκρα της.

Χαρακτηριστική είναι η στάση και το ύφος με τα οποία η Δήμητρα αναφέρεται στα θέματα της υγείας της. Είναι σχεδόν πάντοτε χαμογελαστή και δείχνει αποστασιοποιημένη, σαν να αφηγείται την ιστορία κάποιου άλλου προσώπου. Δείχνει σχεδόν να έχει αποδεχθεί την όλη κατάστασή της ως μη αναστρέψιμη.

Από τα δεδομένα του ιστορικού της και τη διαγνωστική αξιολόγηση της εικόνας της, προκύπτει στην πρώτη συνεδρία η ανάγκη να τονωθεί η διακριτική ικανότητα του οργανισμού ως προς τη σχέση «χρήσιμου–άχρηστου», «κατάλληλου–ακατάλληλου» και, σε συναισθηματικό επίπεδο, η δυνατότητα επιλογών δίχως ενοχές. Όλα τα παραπάνω αποτελούν ποιότητες του σωματικά, ενεργειακά, συναισθηματικά και πνευματικά υγιούς λεπτού εντέρου. Έτσι, εργαστήκαμε αρχικά με την τόνωση του μεσημβρινού του Λεπτού Εντέρου και του Σπλήνα (λογική σκέψη και ικανότητα συγκέντρωσης, αίσθημα ασφάλειας και γείωσης, δίχως ανησυχία και άγχος).

Μετά την πρώτη συνεδρία η Δήμητρα δήλωσε ότι μετά από πολύ καιρό ξύπνησε το πρωί χαρούμενη και αισιόδοξη, αλλά αυτό δεν συνεχίστηκε μετά τη δεύτερη συνεδρία. Αντ' αυτού, το κυρίαρχο συναίσθημα των δύο-τριών εβδομάδων που ακολούθησαν τη δεύτερη συνεδρία, ήταν θυμός και διάθεση «ξεκαθαρίσματος λογαριασμών του παρελθόντος». Τη διάθεση αυτή την εξέφρασε προς το περιβάλλον της τις επόμενες ημέρες, άλλοτε διακριτικά και άλλοτε κάπως αδέξια και έντονα...

Ο ύπνος κατά το ίδιο διάστημα ήταν ταραχώδης, με εφιάλτες σχετικούς με τα επαγγελματικά της άγχη και το αίσθημα βαριάς ευθύνης. Προχωρήσαμε στις επόμενες συνεδρίες ακολουθώντας πάντα τον χάρτη πορείας που μας υποδείκνυε το σώμα της Δήμητρας.

Μετά την τρίτη συνεδρία, η Δήμητρα, πολύ αισιόδοξη, αναφέρθηκε στην αισθητή βελτίωση των δερματικών της ενοχλήσεων, βελτίωση που συνεχίστηκε σταθερά καθ’ όλο το διάστημα (3 μήνες) της συνεργασίας μας. Επίσης, ήδη από τις πρώτες συνεδρίες, η στάση της απέναντι στον εαυτό της έδειξε να διαφοροποιείται: ήταν πρόθυμη να αναλάβει στο εξής την ευθύνη της συναισθηματικής και σωματικής της υγείας. Τα συναισθήματα και οι σκέψεις άγχους και ανησυχίας αντικαταστάθηκαν από αίσθηση σιγουριάς και εμπιστοσύνης πως όλα θα πάνε καλά.